Last Updated on 10/08/2019 by Khoa Huynh

THỜI GIAN THAY DẦU NHỚT NHƯ THẾ NÀO LÀ ĐÚNG

I – Hiểu Về Khuyến Cáo Thời Gian Thay Dầu Nhớt

Nhiều tài xế lái xe vẫn tin rằng chiếc xe của họ phải được thay dầu mỗi 3000 km cho xe gắn máy, và 8000 km cho xe ô tô. Nhưng điều đó hoàn toàn không chính xác. Thực tế, các nhà sản xuất động cơ luôn luôn đưa ra 02 loại khuyến cáo cách tính thay dầu nhớt. Một cách là thay dầu theo cây số (km), cách còn lại là thay dầu theo thời gian sử dụng (số giờ lái xe).

Cách thay dầu nhớt đầu tiên thì rất dễ dàng. Bạn lái xe càng nhiều thì động cơ xe của bạn sử dụng dầu nhớt càng nhiều. Lượng dầu nhớt sử dụng càng nhiều thì lượng phụ gia dự trữ càng nhanh cạn kiệt. Và dẫn đến các chuỗi phân tử phân tử carbon sẽ nhanh chóng vỡ ra.

Nhưng tại sao thời gian lái xe cũng quan trọng để khuyến cáo. Khi xe của bạn để yên, không hoạt động, đỗ, đậu, thì dĩ nhiên dầu không được sử dụng. Nhưng mà mỗi khi nó được sử dụng thì dĩ nhiên dầu nhớt của bạn sẽ lắng cặn bẩn. Khi cặn lắng hình thành, thì quá trình oxy hóa sẽ xảy ra, độ nhớt của dầu sẽ giảm đi, thậm chí độ pH cũng thay đổi. Bởi vì những sự thay đổi này được hình thành từ việc tích tụ cặn lắng trong dầu nhớt. Điều này được gọi là quá trình lão hóa của dầu. Cho nên chất lượng dầu nhớt cũng sẽ giảm cho dù xe bạn không hoạt động.

Lý do thứ hai, thời gian sử dụng động cơ cũng rất quan trọng. Rõ ràng, động cơ xe không lúc nào cũng hoạt động đồng đều trên từng cây số mà tùy thuộc vào nhiều yếu tố. Giả sử bạn sống trong thành phố lớn và thường xuyên gặp tình trạng kẹt xe. Điều này khiến động cơ xe và dầu nhớt phải hoạt động vất vả dưới áp lực cao hơn cả việc chạy một chiếc xe tải chạy đường dài với tốc độ cao. Chính vì vậy, khi khuyến cáo một con số cụ thể số km sử dụng cho động cơ là chưa chính xác.

Cho nên các nhà sản xuất động cơ khuyến cáo thêm về thời gian thay dầu nhớt. Nếu bạn sử dụng động cơ trong điều kiện khắc nghiệt hơn, thì thời gian thay dầu sẽ sớm hơn, và số km thay dầu sẽ ngắn hơn. Điều này là để đảm báo tính năng của dầu nhớt và bảo vệ động cơ xe của bạn.

Tuổi thọ của dầu nhớt ngày nay không chỉ còn là 8000 km (5000 miles) như trong quá khứ. Chất lượng dầu nhớt ngày càng cải thiện không ngừng sẽ giúp chúng hoạt động lâu hơn và độ nhớt duy trì được trong nhiều điều kiện khác nhau. Hơn nữa, việc các nhà sản xuất dầu nhớt sử dụng các loại phụ gia cao cấp sẽ đảm bảo việc tăng tuổi thọ của dầu nhớt, cũng như tăng độ bền nhiệt và chống ô nhiễm, lắng cặn lâu hơn so với vài thập kỷ trước đây. Các nhà sản xuất ngày nay đã cho khuyến cáo thời gian thay dầu nhớt lâu hơn và theo dõi tình trạng của dầu nhớt bằng các chỉ số như VI (viscosity index), độ bền nhiệt, nhiệt độ khởi động lạnh,…. Tuy nhiên trong thực tế, thì người dùng không thể có phòng thí nghiệm để kiểm tra các chỉ số này. Vì vậy, phải tùy theo điều kiện thực tế mà người dùng tăng hoặc giảm thời gian sử dụng nhớt cho động cơ của mình.

Thời gian thay dầu được khuyến cáo bởi các nhà sản xuất động cơ nguồn (OEM) để đưa ra sự bảo vệ tối đa cho động cơ dưới nhiều điều kiện sử dụng động cơ khác nhau. Trong khi rất nhiều người đang hoàn toàn sử dụng động cơ theo khuyến cáo của các OEM để tận dụng tối đa khả năng của dầu nhớt. Nhưng thực tế, việc tận dụng tối đa khả năng của dầu nhớt (Extended Oil Drain Intervals – EODI) không dành cho tất cả mọi người. Bạn phải hiểu rất kỹ về dầu nhớt và động cơ, cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến EODI.

II – Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Thời Gian Thay Dầu Nhớt

1 – Chất lượng của dầu nhớt

Dầu nhớt động cơ vô cùng quan trọng (engine lubricating oil) và được coi là máu của động cơ cũng như cơ thể người vậy. Phép so sánh tương đồng này không hề đơn giản bởi vì sự luân chuyển của dầu nhớt trong động cơ. Nhưng quan trọng hơn là bởi vì những tính năng của dầu nhớt liên quan trực tiếp đến những tính năng, hiệu suất và tuổi thọ của động cơ.

Có hai dạng dầu nhớt động cơ bản trên thị trường là: dầu nhớt gốc khoáng (mineral oil) và dầu nhớt tổng hợp toàn phần (full synthetic oil). Mặc dù cả hai loại dầu nhớt này khác nhau hoàn toàn từ công thức hóa học cho đến tính năng và hiệu năng. Nhưng chúng vẫn được phê duyệt tương ứng với các tiêu chuẩn chất lượng do Hiệp Hội Dầu Khí Hoa Kỳ cấp (American Petroleum Institute – API).

Có rất nhiều nhà sản xuất dầu nhớt hiện nay trên thị trường mà không có chứng nhận của API. Vì vậy, phải chắc chắn rằng loại dầu nhớt của bạn đạt được các phê duyệt này. Đây là bước đầu tiên để hiểu các sử dụng dầu nhớt và đạt được hiệu suất tối đa.

Bạn có thể kiểm tra các loại dầu nhớt của bạn trên trang chính thức của API: https://engineoil.api.org/Directory/EolcsResults?accountId=-1. Sau khi vào API, bạn tìm kiếm nhà sản xuất dầu nhớt mà bạn cần tìm và bạn sẽ thấy được tất cả dãy sản phẩm được API phê duyệt bao gồm cả dầu nhớt gốc khoáng và dầu nhớt tổng hợp.

Ví dụ: Tập đoàn dầu nhớt Bahrain – với các dãy sản phẩm dầu nhớt Bapco: https://engineoil.api.org/Directory/EolcsResultsDetail?accountId=-1&companyId=10738&resultsUrl=%2FDirectory%2FEolcsResults%3FaccountId%3D-1%26companyName%3DBahrain%2520petroleum%2520Company

2 – Điều kiện hoạt động của động cơ

Kế tiếp, bạn phải hiểu là cách thức mà động cơ hoạt động cũng ảnh hưởng đến dầu nhớt của bạn. Ví dụ như hoạt động tại nhiệt độ nóng lạnh khắc nghiệt, thời gian ngừng sử dụng, hệ thống lọc khí bị ô nhiễm nặng nề, hay tải trọng của động cơ… sẽ là các tác nhân xấu ảnh hướng đến tuổi thọ của dầu nhớt.

• Nhiệt độ quá cao sẽ làm phá vỡ các cấu trúc của dầu nhớt và là nguyên nhân hình thành nên cặn lắng tích tụ trong dầu nhớt và làm giảm tuổi thọ của nó. Hoặc nhiệt độ quá lạnh sẽ làm hạn chế tính năng của động cơ trong quá trình khởi động. Điều này sẽ gây ra hơi ẩm và làm động cơ không thể đốt cháy hết nhiên liệu.
• Thời gian động cơ không được hoạt động quá lâu thì hơi xăng hoặc dầu sẽ trộn vào dầu và làm mất tính năng của dầu cũng như làm giảm độ nhớt.
• Hay việc hoạt động trong điều kiện ô nhiễm, bụi bặm sẽ làm ô nhiễm dầu của bạn và làm chúng trở nên nặng nề hơn.
• Việc chở quá tải sẽ làm tăng thêm nhiệt độ và đòi hỏi hệ thống làm mát phải hoạt động nhiều hơn. Lưu thông trên các đoạn đường gồ ghế, đồi dốc thì cũng khắt nghiệt hơn nhiều so với việc chạy tốc độ cao.

3 – Thiết kế khác nhau của các loại động cơ

Các loại động cơ mới ngày nay được thiết kế để đốt sạch nhiên liệu, giảm lượng khí thải và tăng thêm thời gian sử dụng dầu nhớt. Tuy nhiên, hầu hết khách hàng không thể duy trì được việc thay đổi đời động cơ theo nhà sản xuất được. Cho nên họ có khuynh hướng là thay đổi từng bộ phận cũ của động cơ cho đến khi nó không còn thích hợp nữa. Các hệ thống động cơ cũ sẽ không thể đốt cháy hết hoàn toàn nhiên liệu và tạo ra nhiều khí thải carbon hơn (combusting by-products). Sự ô nhiễm này dẫn đến sự xuống cấp nhanh chóng của các chất phụ gia và làm ảnh hưởng đến tuổi thọ của dầu nhớt.

4 – Chất lượng lọc nhớt

Chức năng của lọc nhớt là loại bỏ các chất cặn bẩn trong dầu nhớt trước khi chúng làm mài mòn bề mặt của động cơ. Có rất nhiều loại lọc nhớt cao cấp hiện nay rất tốt để duy trì tuổi thọ của dầu nhớt. Hầu hết các loại lọc nhớt trước đây không làm tăng quá nhiều tuổi thọ cho dầu nhớt. Nhưng trước nhu cầu sử dụng dầu nhớt lâu hơn 2 đến 3 lần so với thông thường đã đẩy các nhà sản xuất tạo ra các loại lọc nhớt cao cấp tốt nhất có thể. Từ keo dán, cao su cao cấp, phương pháp lọc, cho đến cấu trúc thép trong lọc nhớt,…Trước khi muốn sử dụng tối đa dầu nhớt của bạn hãy chắc chắn rằng bạn đang sử dụng một loại lọc nhớt cao cấp.

5 – Các nhân tố khác ảnh hưởng đến việc thay dầu nhớt

Ngoài ra, còn có những nhân tố khác ảnh hưởng đến chất lượng của dầu nhớt. Chẳng hạn như loại nhiên liệu (xăng, dầu diesel,…) và chất lượng nhiên liệu mà bạn đang sử dụng. Việc sử dụng các loại dầu sinh học hoặc xăng ethanol chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến dầu nhớt và phụ gia của bạn. Cũng như vậy, chất lượng của nhiên liệu, ví dụ như các loại dầu diesel kém chất lượng chứa quá nhiều lưu huỳnh (sulfur) sẽ làm xuống cấp nhanh chất lượng dầu và phụ gia. Vì vậy, bạn phải kiểm tra cả hệ thống động cơ xe của bạn đồng thời với việc bảo dưỡng dầu nhớt của bạn. Hãy chắc chắn cả hệ thống xe của bạn đều ở trạng thái tốt nhất (thắng, hệ thống làm mát, hệ thống lọc khí,…)

III – Cách tính thời gian thay dầu nhớt tối ưu nhất

Sau khi xem xét hết tất cả các nguyên nhân ảnh hưởng đến tuổi thọ của dầu nhớt. Bạn cần lên một lộ trình thử nghiệm để quyết định thời gian và số km thích hợp cho động cơ của bạn. Để quyết định chính xác EODI này, bạn cần phải có một bảng phân tích dầu nhớt và nhật ký thử nghiệm. Điều này sẽ giúp bạn quyết định chính xác thời gian sử dụng nhớt cho động cơ của bạn.

Ví dụ: 01 bảng phân tích chi tiết của hãng dầu nhớt Mobile 1 có thể là:

Nhật ký thử nghiệm:

• Loại xe, cách sử dụng và chu kỳ hoạt động
• Số nhận dạng / số đăng ký xe
• Loại động cơ, chế tạo, mô hình
• Cấu hình động cơ và số sê-ri
• Đánh giá sức mạnh động cơ
• Kích thước thùng đựng nhớt động cơ và chi tiết lọc
• Tổng số giờ hoạt động của động cơ
• Giờ kể từ lần bảo dưỡng cuối cùng
• Số giờ hoạt động trung bình hàng năm
• Loại bộ lọc không khí, chế tạo, kiểu máy
• Loại lọc dầu, làm, mô hình
• Áp suất dầu
• Tiêu thụ dầu thực tế
• Tiêu thụ nhiên liệu thực tế
• Phương pháp và tần suất lấy mẫu dầu (Thực hành tốt nhất: van lấy mẫu dầu động cơ)
• Rò rỉ dầu động cơ
• Kỷ lục nhiệt độ động cơ / dầu / chất làm mát
• Tiến hành đánh giá chính thức về lịch sử UOA
• Thu thập dữ liệu về các vấn đề gần đây
• Ghi chép theo dõi độ nhớt

(Nguồn: Mobil 1)

Hầu hết các nhà sản xuất động cơ đều có 1 bảng hướng dẫn sử dụng và phân tích dầu nhớt. Sau khi xem xét các yếu tố ảnh hưởng động cơ của bạn có thuận lợi hay không. Bạn sẽ cần phải thử nghiệm từng bước, tăng dần số km – khoảng 20% mỗi lần thực hiện tiếp theo. Hãy lưu lại trọng nhật ký thử nghiệm cho đến khi bạn cảm thấy dầu nhớt của bạn đã đạt giới hạn tối đa.

Ví dụ: Khuyến cáo sử dụng dầu nhớt tổng hợp toàn phần Bapco là 20,000 km – 25,000 km (tương đương 500 – 600 giờ lái xe). Tuy nhiên, do các yếu tố ảnh hưởng động cơ, bạn có thể bắt đầu thí nghiệm tại mốc 15,000 km (ở châu Âu là bình thường, bạn có thể áp dụng ở mốc thấp hơn tùy theo điều kiện). Và lần thay nhớt tiếp theo bạn tăng lên 2,000 km đến 3,000 km (50 – 60 giờ lái). Thậm chí bạn có thể đạt tới mốc 30,000 km/lần thay nhớt, như các hãng dầu nhớt nổi tiếng khuyến cáo cho các loại dầu nhớt tổng hợp toàn phần chuẩn chất lượng API SN/ API CJ.

IV – KẾT LUẬN VỀ VIỆC TỐI ƯU THAY DẦU NHỚT ĐỘNG CƠ

Việc sử dụng tối đa khả năng của dầu nhớt cần phải được phân tích và thực hiện kỹ lưỡng. Bạn phải cân bằng giữa chi phí tiết kiệm được tùy theo tình trạng hoạt động của động cơ của bạn trong thực tế.

Như đã phân tích tất cả các nhân tố làm ảnh hưởng đến dầu nhớt động cơ ở trên. Đó là lý do các nhà sản xuất động cơ nguồn OEMs rất thận trọng trong việc khuyến cáo giới hạn tối đa của dầu nhớt. Ví dụ như đối với dầu tổng hợp, bạn chỉ nên sử dụng ở mức 20,000 km – 25,000 km (tương đương 500 – 600 giờ lái xe) trong ngưỡng an toàn. Nếu bạn muốn hơn thế, hãy nghiên cứu các hướng dẫn về (1) động cơ, (2) lọc nhớt, và (3) loại dầu nhớt chất lượng.

Nhưng cũng đừng thay dầu nhớt non hơn tuổi thọ của nó, vì dầu nhớt là tài nguyên hữu hạn và có ảnh hưởng đến môi trường. Nên hãy tận dụng tối đa khả năng của nó.

Nguồn:

• American Petroleum Institute

https://engineoil.api.org/Directory/EolcsResults?accountId=-1

• Filter Manufacturer Council

http://www.hastingsfilter.com/Literature/TSB/98-1R1.pdf

• About Oil Drain Intervals

https://www.oilspecifications.org/articles/about-oil-drain-intervals.php

• Optimized Oil Drain Interval Process | Mobil™ Delvac Engine Oils

https://www.mobil.com/mobil…/optimized-oil-drain-interval-process-infographic.pdf

V – Dầu nhớt Bahrain nhập khẩu uy tín, chất lượng cao, giá tốt

Nếu các bạn có nhu cầu mua sản phẩm dầu nhớt Bapco (nhập khẩu trực tiếp từ Dubai – UAE) cho xe máy, xe ôtô, xe tải nặng, công nghiệp, xin liên hệ:

Cty TNHH TM – DV Khoa Nguyên Chương

Email: [email protected]

SĐT: 0972 925 332

Danh sách sản phẩm dầu nhớt cao cấp của Bapco:

– Dầu nhớt gốc khoáng cao cấp

– Dầu nhớt bán tổng hợp

– Dầu nhớt tổng hợp

– Dầu động cơ, dầu nhớt ô tô, xe máy, hàng hải

– Dầu động cơ Diesel, vận tải nặng, nhẹ, container, dầu xe nâng, cần cẩu, máy xúc

– Dầu nhớt cho động cơ turbo (có hệ thống tuần hoàn khí thải EGR)

– Dầu Hộp Số, Nhớt Hộp Số

-Dầu trợ lực tay lái

-Dầu nhớt cho ca-nô, tàu, thuyền

-Dầu thắng xe tải, dầu thắng ô tô

-Nước làm mát

-Mỡ công nghiệp, mỡ chịu nhiệt, mỡ chịu cực áp, mỡ bánh răng

-Dầu thủy lực 46, 68, 150, dầu nhớt công nghiệp

-Dầu Cắt Gọt Kim Loại, Dầu Gia Công Kim Loại CNC

-Dầu nhớt chất lượng tốt

-Dầu nhớt chính hãng

-Dầu nhớt thân thiện với môi trường Euro 5, Euro 6

-Dầu nhớt tiết kiệm nhiên liệu

-Dầu nhớt tăng hiệu suất động cơ, bộ tăng áp động cơ tua-bin (turbo)